Barajlar, bir akarsu vadisini kapatıp arkasında su biriktiren tesislerdir. Bu yapılar, maliyetsiz elektrik üretimi ve tarım alanlarının sulanması için çok önemli bir sistemdir. Ayrıca içme suları da barajlardan sağlanıyor. Birçok alanda insanlığın su ihtiyacını karşıladığı için büyük bir önem taşırlar. Dünyanın geldiği noktaya baktığımız zaman ekolojik denge bozulmuş durumda. Yeteri kadar yağmur yağmaması insanlık için sorun yaratabilir. Bu yüzden yağan yağmur ve eriyen kar sularının barajlarda biriktirilip ihtiyaç halinde kullanılması insanlık için önemli bir eylemdir. Barajların asıl gayesi biriken sudan elektrik üretmektir. Tarım alanlarının sulanması ve şebeke sularının üretiminde de büyük rolü olan barajların yıkılması durumu ise çok büyük alanlara şiddetli su baskınlarına neden olur. Baraj ne kadar büyük olursa depolayacağı su miktarı da doğru orantılı olarak yükselir. Ancak büyük barajlar bulunduğu çevrenin ekolojik dengesini bozduğu ve çevrede yaşayan canlılara zarar vermesi nedeniyle; tüm dünya genelinde belirli bir hacmin üzerinde barajların yapılmasına izin verilmiyor.
Barajlar Nasıl Yapılır?
Barajların yapımı oldukça maliyetli ve zordur. Baraj yapılmadan önce yapılacağı çevreyi jeologlar ve topograflar inceler. Arazinin yapısı, çevresi, zeminin dayanıklılığı ve daha birçok özelliklere bakılmalıdır. Burada önemli olan toprağın su sızdırmamasıdır. Toprağın su sızdırmadığından emin olunmalıdır. Baraj akarsu vadisinde akarsuyun en daralan kısmına inşa edilmelidir. Bunun sebebi maliyeti ve iş gücünü azaltmaktır. Suyun sızdırılmasını önlemek için derinlere temel atılmalıdır. Geçimsiz perdeler kullanıp derin beton çukurlar açılmalıdır. Barajın yapımı tamamlandıktan sonra biriken suların fazlasını akıtmak amacıyla baraj içinde özel kapılar yapılmalıdır. Daha sonra elektrik enerjisi üretebilmek için hidroelektrik santraller kurulmaktadır.
Barajlar Nasıl Elektrik Üretir?
Barajlarda bulunan duvarların yukarıya kadar delikleri vardır. Bu delikler, suyun diğer tarafa geçmesini sağlar. Barajın kapıları açılarak suyun geçişi sağlanır. Suların geçişi sayesinde türbin pervaneleri dönmeye başlar. Böylece türbin pervanelerinin hareket ederek dönmesi sonucu elektrik enerjisi üretimi gerçekleşmektedir. Bu kapılar sadece elektrik enerjisi üretmek amacıyla açılmıyor. Bazen su miktarı fazlalaşır ve kapılar açılarak fazla su akarsuya geri bırakılmaktadır. Günümüzde bu gibi durumlar yaşanmamaktadır. Çünkü barajlardaki su seviyeleri oldukça düşüktür.