ISIL İŞLEMİN 3 AŞAMASI

Isıl İşleme Genel Bakış 

İster kaynak ister kesme olsun, metaller üzerinde gerçekleştirilen tüm tipik işlemler ısı üretir ve metali her ısıttığınızda metalurjik yapısını ve özelliklerini değiştirirsiniz. Metalleri orijinal hallerine geri döndürmek için ısıl işlem de kullanabilirsiniz.  

Isıl işlem, metalin ergimiş veya erime aşamasına ulaşmasına izin vermeden ısıtılması ve ardından istenen mekanik özellikleri seçmek için metalin kontrollü bir şekilde soğutulması işlemidir. Isıl işlem, metali daha güçlü veya daha dövülebilir,  aşınmaya karşı daha dirençli veya daha yumuşak hale getirmek için kullanılır. 

Arzu ettiğiniz özellikler ne olursa olsun, istediğiniz her şeyi asla elde edemeyeceğiniz kesindir. Bir metali sertleştirirseniz,  onu  kırılgan da yaparsınız. Bir metali yumuşatırsanız, mukavemetini azaltırsınız. Bazı özellikleri iyileştirirken bazılarını kötüleştirirsiniz ve metalin son kullanımına göre kararlar verebilirsiniz. 

Isıl İşlem Teorisi 

Tüm ısıl işlemler, metallerin ısıtılmasını ve soğutulmasını içerir, ancak işlemde üç ana fark vardır; ısıtma sıcaklıkları, soğutma hızları ve istediğiniz özelliklere ulaşmak için kullanılan söndürme türleri.

Metali ısıl işlemden geçirmek için ısıtma, soğutma ve söndürme ile ilgili tüm faktörleri yakından kontrol edebilmeniz için uygun ekipmana ihtiyacınız  olacaktır. Örneğin fırın, ısıtma odasındaki gaz karışımı da dahil olmak üzere sıcaklığı kontrol etmek için uygun boyutta ve tipte olmalıdır ve metali doğru şekilde soğutmak için uygun söndürme ortamına ihtiyacınız vardır. 

Isıl İşlem Aşamaları 

Isıl işlemin üç aşaması vardır: 

  • Metalin üniform bir sıcaklıkta kalmasını sağlamak için metali yavaşça ısıtın. 
  • Metali belirli bir sıcaklıkta belirli bir süre boyunca ıslatın veya tutun 
  • Metali oda sıcaklığına soğutun 

Isıtma Aşaması 

Isıtma aşamasında öncelikli amaç metalin üniform olarak ısınmasını sağlamaktır.  Yavaş ısıtarak eşit ısıtma elde edersiniz. Metali eşit olmayan bir şekilde ısıtırsanız, bir bölüm diğerinden daha hızlı genişleyebilir ve bu da metalin bozuk veya çatlamış bir bölümüne neden olabilir.  Isıtma oranını aşağıdaki faktörlere göre seçersiniz: 

  • Metalin ısı iletkenliği: Isı iletkenliği yüksek olan metaller, düşük iletkenliğe sahip olanlara göre daha hızlı ısınırlar. 
  • Metalin durumu: Daha önce sertleştirilmiş veya gerilmiş aletler ve parçalar, sertleştirilmemiş aletlere ve parçalara göre daha yavaş ısıtılmalıdır. 
  • Metalin boyutu ve kesiti: Daha büyük parçalar veya eşit olmayan kesitlere sahip parçaların, iç sıcaklığın yüzey sıcaklığına yakın olmasını sağlamak için küçük parçalardan daha yavaş ısıtılması gerekir. Aksi takdirde, çatlama veya aşırı eğilme riski vardır. 

Islatma Aşaması 

Islatma aşamasının amacı, istenilen iç yapı şekillenene kadar metali uygun sıcaklıkta tutmaktır.  “Islatma süresi”, metali uygun sıcaklıkta ne kadar süre tuttuğunuzdur. Doğru süreyi belirlemek için metalin kimyasal analizine ve kütlesine ihtiyacınız olacak. Düzgün olmayan kesitler için, en büyük kesiti kullanarak ıslatma süresini belirleyebilirsiniz. 

Genel olarak, metalin sıcaklığını oda sıcaklığından ıslatma sıcaklığına tek adımda getirmemelisiniz. Bunun yerine, metali yapının değişeceği sıcaklığın hemen altına kadar yavaşça ısıtmanız ve ardından sıcaklık metal boyunca tutarlı olana kadar tutmanız gerekir. Bu “ön ısıtma” adımından sonra, sıcaklığı ihtiyaç duyacağınız nihai sıcaklığa daha hızlı bir şekilde ısıtırsınız. Daha karmaşık tasarımlara sahip parçalar, bükülmeyi önlemek için ön ısıtma katmanları gerektirebilir. 

Soğutma Aşaması 

Soğutma aşamasında, metali tekrar oda sıcaklığına soğutmak isteyeceksiniz, ancak metalin türüne bağlı olarak bunu yapmanın farklı yolları vardır. Bir soğutma ortamına, gaza, sıvıya, katıya veya bunların kombinasyonuna ihtiyaç duyabilir. Soğutma hızı, metalin kendisine ve soğutma ortamına bağlıdır. Sonuç olarak, soğutmada yaptığınız seçimler, metalin istenen özelliklerinde önemli faktörlerdir. 

Söndürme, metali hava, yağ, su, tuzlu su veya başka bir ortamda hızla soğutmanızdır. Genellikle su verme, sertleşme ile ilişkilendirilir, çünkü sertleşen metallerin çoğu su verme ile hızlı bir şekilde soğutulur. Ancak su vermenin veya hızlı soğutmanın sertleşmeyle sonuçlandığı her zaman doğru değildir. Örneğin su tavlama bakırı tavlamak için kullanılır ve diğer metaller yavaş soğutma ile sertleştirilir. 

Tüm metaller söndürülmemelidir – su verme bazı metalleri çatlatabilir veya eğriltebilir. Genel olarak, tuzlu su veya su metali hızlı bir şekilde soğutabilirken, yağ karışımları daha yavaş soğutma için daha iyidir. Genel yönergeler, karbon çeliklerini sertleştirmek için su, alaşımlı çelikleri sertleştirmek için yağ ve demir dışı metalleri söndürmek için su kullanabilmenizdir.  Ancak, tüm işlemlerde olduğu gibi,  seçtiğiniz soğutma hızı ve ortamı metale uygun olmalıdır. 

ISIL İŞLEMİN 3 AŞAMASI